Onveiligheid op de werkvloer
14 september 2017
Robert de Muralt en Marie Louise Dechesne
Een duivels dilemma
Wat zou jij als manager doen als je onderstaand verhaal leest waarbij je gedwongen wordt om een moeilijke keuze te maken? Met als resultaat dat jij een contract met een medewerker gaat beëindigen terwijl die medewerker goed werk verricht naar haar cliënten toe. Kies je voor het organisatiebelang? Of behoud van je cliënten? Onderstaand blog is gebaseerd op een situatie in de praktijk en vond plaats in een zorginstelling tussen de directeur en een therapeut. Om de veiligheid te waarborgen zijn de namen veranderd.
De situatie
De zorginstelling is de afgelopen jaren de ene na de andere samenwerking aangegaan. De therapeut, Maria, heeft de directeur, Peter, vier jaar leren kennen als een bevlogen directeur met het hart op de juiste plaats. Ze ervaart veel vrijheid en ruimte om zaken zelf op te pakken. Tot een jaar geleden verliep alles goed. Ze komt steeds meer zaken tegen die niet goed geregeld zijn en/of niet goed zijn afgestemd. De communicatie met Piet gaat hoofdzakelijk per mail. Ze heeft verschillende hoofdbehandelaars als aanspreekpunt. Ze krijg wel steeds meer cliënten. Op een bijeenkomst in december ziet ze dat een aantal hoofdbehandelaars als bijen om Piet heen zwermen en dat Piet zich als een soort koning gedraagt. Ze besluit hier niet aan mee te doen. En, ze voelt voor het eerst dat er iets niet klopt. Maar blijft hard werken en geniet van het contact met haar cliënten.
Het ontslaggesprek
Op een ochtend verschijnt een afspraak met Piet voor diezelfde middag in haar agenda. Ze schrikt, maar gaat het gesprek aan. Hij groet haar nauwelijks, is afstandelijk en kil (haar beleving) en geeft haar 2 redenen waarom hij het contract met haar wil beëindigen. Hij baseert zijn beslissing op informatie van een aantal hoofdbehandelaars. De redenen die hij opgeeft zijn voor haar niet te begrijpen en klinken onbelangrijk. Ze stelt vragen, maar ervaart geen enkele opening. Ze besluit dat het geen zin heeft om het gesprek voort te zetten en beëindigt zelf het gesprek. Binnen 10 minuten staat ze boos en verdrietig buiten.
Er klopt iets niet!
Gelukkig wordt ze liefdevol opgevangen door haar collega’s die er ook niets van begrijpen.
De week ervoor had ze nog met hen afspraken gemaakt voor de komende periode…. en zou ze nog meer cliënten krijgen. Piet heeft haar zelfs nog in het gesprek gevraagd een aantal nieuwe cliënten op te pakken…. Een paar dagen erna ontmoet ze een hoofdbehandelaar, Mieke, met wie ze een bijzondere klik heeft. Deze schrikt en begrijpt er ook niets van. Ze is net terug van vakantie en is niet betrokken of op de hoogte gesteld van deze beslissing.
Wat gaat er in deze directeur om?
Piet staat onder grote druk en zet alles op alles om de organisatie draaiende te houden en de processen zo goed mogelijk te laten verlopen. Hij steunt op een aantal ‘vertrouwelingen’ om deze klus te klaren. Hij wil graag tijd nemen om daar waar hij en de organisatie oorspronkelijk voor stonden te koesteren. Maar de dagelijkse beslommeringen weerhouden hem ervan hierbij stil te
staan. Hij heeft te veel op zijn bord heeft liggen. En het beleid is veranderd waardoor de eisen voor therapeuten zijn aangescherpt. Maria voldoet niet aan deze nieuwe eisen en hij vindt haar moeilijk te plaatsen. Hij checkt zijn mening bij een aantal hoofdbehandelaars en besluit haar contract te beëindigen. Een probleem minder, denkt hij.
Onveiligheid en andere effecten op de organisatie
Mieke, een van de hoofdbehandelaars, ervaart direct onveiligheid en zet deze situatie op de agenda voor het komende teamoverleg. Zij toont lef om dit aan te kaarten, maar wat doet dit met de rest van de collega’s? Maria ervaart angst en onzekerheid, maar ook boosheid en onbegrip bij hen. Zijn vertrouwelingen gaan dichter om hem staan om hem en zichzelf te beschermen. En spreken hem nog minder aan op zijn gedrag omdat ze bang zijn. Dit alles kan leiden tot nog meer onveiligheid, fouten, eilandjesgedrag, eigen belang vooropstellen, ziekte en/of vertrek van mensen die Piet waarschijnlijk juist graag wil behouden. En de organisatie verliest cliënten.
Tips om veiligheid te creëren en in verbinding afscheid te nemen
Als je als directeur te maken krijgt met een verandering die effect kan hebben op een of meer medewerkers, bespreek dit probleem eerst met de betreffende medewerker(s) voordat je een besluit neemt. Geef aan dat je op zoek bent naar een oplossing en openstaat voor de inbreng van de medewerker(s). Laat je niet leiden door ‘verhalen’, maar check de feiten en vorm je eigen mening. Vraag je medewerkers wat zij belangrijk vinden in het zoeken naar een oplossing en schets het organisatiebelang. En dan kan het nog steeds leiden tot ontbinding van een contract. Maar je hebt meer begrip gekweekt, laat de ander in haar waarde en draagt naar je organisatie uit waar jij voor staat.